Het Parool,
1994-06-28
1994-06-28, Het Parool

Sterk drama van Grunberg


Pieter Bots

Arnon Grunberg is in korte tijd een fenomeen geworden. Zijn roman Blauwe maandagen is een onverbiddelijke bestseller (vier drukken in een maand) en er is een ware hype rond hem ontstaan. Toneelstukken schreef hij al een tijd: een paar jaar geleden kreeg hij een opdracht van Toneelgroep Amsterdam en op het Theaterschoolfestival 1993 werd onder regie van Jan Ritsema zijn Strauss, Grunberg, Mozart opgevoerd.

Een aantal actrices hieruit is ook te zien in zijn nieuwste stuk dat door een student regie van de Amsterdamse toneelschool is geensceneerd. De tekst zelf staat als een huis en zonder veel franje regisseerde Judith de Rijke dit portret van drie hoertjes die meenden dat ze een goudmijn hadden aangeboord door houtlijm naar Polen te exporteren. Twee van hen wachten in de foyer van casino Palermo op de terugkomst van hun compagnon uit Krakow.

Als deze derde echter eindelijk komt opdagen en vertelt dat de deal op een fiasco is uitgelopen, vertrouwen de drie elkaar niet meer en vliegen de verwijten over en weer. De Rijke heeft in haar enscenering niet zo zeer de nadruk gelegd op dit conflict, als wel op de schrijnende levensverhalen die de meisjes elkaar vertellen. Grunberg heeft absoluut gevoel voor humor; zijn dialogen, net iets te absurd om in een snackbar aan te treffen, lopen als een trein. One-liners als 'Als ik honger heb, neem ik een gehaktbal, als ik trek heb een patatje', of 'hij ruikt alsof hij poffertjes op zijn hoofd gebakken heeft' worden door Sophie Houweling, Annemieke Schenke en Mirjam Vriend moeiteloos op de juiste toon gebracht. De ontreddering blijft getemd; zo komt de trieste petite histoire van de drie sletjes het best tot haar recht.#

Grunbergs roman is een groot succes, maar zijn toneelwerk verdient wat mijn betreft meer lof. Daarin worden zijn droogkomische dialogen tenminste niet ontkracht door overbodig commentaar en worden ons mooie troosteloze figuren getoond zonder de aanwezigheid van die romanheld Arnon Grunberg uit Blauwe Maandagen.

Van Palermo naar San Francisco, van Arnon Grunberg. Regie: Judith de Rijke. Gezien: 27/6, Brakke Grond; herhaling vanavond aldaar.